Ourtigo-blanco
Lamium album
Lamiaceae Labiaceae
Àutri noum : Erbo-de-la-rato, Erbo-de-la-ratello.
Noms en français : Lamier blanc, Ortie blanche.
Descripcioun :L'ourtigo-blanco es uno planto couneigudo mai pas gaire coumuno au nostre que trachis dins li relarg un pau umide e fres. Èi la fueio que douno d'èr à la de l'ourtigo, pamens la planto poun pas. Se recounèis eisadamen à si flour blanco, tacado de jauno davans e pelouso emé lis antèro dis estamino negro.
Usanço :Èi proun vertuouso majamen contro li criso de gouto e ajudo adounc à elimina l'acide urico (flour). Èi peréu bono contro lou tussi (mucilage), lou prusi e èi tambèn emplegado coume vulneràri pèr la vulvo e la pacholo. Acampa li flour e li faire seca pièi se n'en servi coume tisano.
Port : Erbo
Taio : 15 à 40 cm
Fueio : óupousado
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Lamium
Famiho : Lamiaceae
Famiho classico : Labiaceae
Ordre : Lamiales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 1 cm
Flourido : Printèms
- Estiéu - Autouno - Ivèr
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 2200 m
Aparado : Noun
Mars à óutobre
Liò : Orle de bos
- Sebisso
- Camin
- Escoumbre e proche dis oustau
Estànci : Subremediterran à Subaupen
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Lamium album L., 1753
Aliguié
Sorbus aria
Rosaceae
Àutri noum : Aligié, Aliguié rouge, Alouchié, Ariguié, Aubaliguié.
Noms en français : Alisier blanc, Alouchier.
Descripcioun :L'aliguié o aligié es un pichot aubre coumun de colo e mountagno. Li fueio soun entiero, dentado e proun blanco dessouto. Li bourroun pegon pas jamai. Li fru rouge deforo e jauno dedins soun manjadis.
Usanço :"Leis aligié fan de pigno de fruit jaune aqui, quand soun madur [...], leis auceloun òu manjon bèn acò ; es un aubre que pouò veni gros." (D. Camatte, Senès in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.). Li fru (alijos), soun astringènt, devènon manjadis un cop a jala. A passa tèms, di tèms de carestié, lis alijo secado e mòuto, mesclado à la farino d'òrdi, servien à faire de pan.
Port : Aubre
Taio : 2 à 20 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Sorbus
Famiho : Rosaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Blanco
Petalo : 5
Ø (o loungour) flour : 10 à 16 mm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Mai
Liò : Fourèst claro
- Faio
- Blachiero
- Roucaio
Estànci : Mesoumediterran à Subaupen
Couroulougi : Mediterranenco-Atlantico
Ref. sc. : Sorbus aria (L.) Crantz, 1763